TIEL - Elk kind heeft het recht om te weten wie zijn of haar ouders zijn, dit recht is opgenomen in het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind. Marchanderen met de identiteit van kinderen is schadelijk voor de kinderen en daarmee voor de maatschappij. Daarom dient de overheid op te treden.’ Met deze voordracht door de officieren van justitie begon voor de rechtbank in Arnhem vandaag het strafrechtelijk proces tegen een echtpaar uit Tiel, dat naar het oordeel van het OM op illegale wijze twee kinderen uit Indonesië heeft gehaald om daarmee een gezin te vormen.

In de rechtszaak staat de vraag centraal welke strafbare verwijten het echtpaar gemaakt kan worden. Maar het proces dient volgens de officieren van justitie nog een ander doel: ‘Het dagvaarden is een noodkreet van het OM. Een noodkreet, gericht aan de verdachten om te vertellen waar de kinderen vandaan komen. De afgelopen zeven jaar is op verschillende manieren getracht in stilte de waarheid te achterhalen. Dat is niet gelukt.’

Het strafrechtelijk onderzoek is begonnen naar aanleiding van een melding door de gemeente Tiel bij de Vreemdelingenpolitie. De man probeerde de kinderen aan te geven bij de gemeente, maar kon ondanks herhaaldelijke verzoeken niet overtuigend aantonen dat hij de biologische vader was.

De man heeft aanvankelijk gezegd dat hij de kinderen heeft verwekt bij een vrouw in Indonesië, met wie hij (naast zijn huwelijk in Nederland) getrouwd zou zijn. De vrouw zou kort nadat zij een tweeling gekregen had, overleden zijn, waarna het echtpaar de kinderen een jaar later mee wilde nemen naar Nederland.

De man zou geboorteaktes van de kinderen, een overlijdensakte van de moeder en een huwelijksboekje overgelegd hebben bij de Nederlandse ambassade in Indonesië. Op basis hiervan is een laissez passer (noodpaspoort) verstrekt.

DNA
Uit DNA onderzoek is gebleken dat de man niet de biologische vader is, dat de kinderen geen familie van elkaar zijn, en ook geen verwantschap hebben met het echtpaar. De papieren die zijn overgelegd bij de ambassade en later ook bij de gemeente Tiel, bleken te zijn vervalst. Valsheid in geschrifte is het eerste verwijt dat het echtpaar gemaakt wordt. Ook is het echtpaar mensensmokkel ten laste gelegd.

Op de tenlastelegging van het echtpaar stond ook illegale adoptie, omdat zij niet de vereiste beginseltoestemming van het ministerie van Justitie en Veiligheid hadden om kinderen ter adoptie op te nemen. Omdat dit feit is verjaard, hebben de officieren van justitie de rechtbank gevraagd om het OM hiervoor niet-ontvankelijk te verklaren. Het OM betreurt dat het betreffende wetsartikel een overtreding is met een korte verjaringstermijn. Volgens de officier is dit het enig juiste wetsartikel om situaties zoals deze strafrechtelijk aan te pakken.

Het Openbaar Ministerie tilt zwaar aan het verwijt ‘verduistering van staat’ dat het echtpaar gemaakt wordt. Dit houdt in dat zij door hun handelen de kinderen in onzekerheid laten over hun afstamming en herkomst. De kinderen staan onder voogdij van de organisatie Nidos, die het echtpaar als verzorgers heeft aangewezen. De kinderen weten wel dat de verdachten niet hun biologische ouders zijn, maar blijven in het ongewisse over hun afstamming.

Verdrag
De officieren wezen op het recht van ieder kind om te weten waar het vandaan komt, een recht dat is opgenomen in het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties (IVRK), dat door bijna elk land ter wereld is geratificeerd.

Met name de laatste jaren is hier meer aandacht voor gekomen: ‘In de jaren zeventig, tachtig en negentig werd nog luchthartig gedacht en gehandeld door de overheid ten aanzien van de afkomst van kinderen en hun rechten om te weten waar hun roots lagen. Tegenwoordig geven televisieprogramma’s zoals Spoorloos en DNA Onbekend, staatscommissies en rechtszaken van kinderen tegen hun adoptieouders en tegen de Staat aan dat het tij is gekeerd. In plaats van het belang van wensouders, staat het belang van kinderen voorop’, aldus de officieren van justitie.

‘Dat in Indonesische cultuur kinderloosheid in het algemeen wordt gezien als iets heel ernstigs en als falen, én dat het normaal wordt gevonden om kinderen via bemiddeling te regelen in het kader van ‘fostarage’ (een vorm van informele adoptie), rechtvaardigt niet om in Nederland buiten de regels om kinderen te regelen én hen niet over hun afkomst te vertellen.’

De officieren van justitie benadrukten in het requisitoir dat in deze casus mogelijk vier ouders onvrijwillig afstand hebben moeten van deze kinderen: ‘door list, bedrog of kinderhandel.’‘Niemand kan zich op illegale wijze andermans kinderen toe-eigenen. Het OM kan – in het belang van de kinderen - niet anders eisen dan een gevangenisstraf van aanzienlijke duur. Om duidelijk te maken dat je kinderen niet kunt kopen of je handelwijze achteraf kunt afkopen.’

Gevangenisstraf
De verblijfsvergunning van de kinderen is afgegeven los van de verzorgers, zodat hun verblijfsstatus bij een eventuele gevangenisstraf ongewijzigd blijft. Het OM houdt er bij de eis daarom geen rekening mee dat verdachten voor de kinderen moeten blijven zorgen. Dat het onderzoek lang heeft geduurd, is volgens het OM ook aan de houding van verdachten te wijten: ‘Verdachten zeggen steeds dat ze overal aan mee willen werken, maar op de meest fundamentele vraag geven zij geen antwoord. Dat heeft gemaakt dat er nader onderzoek in Indonesië moest plaatsvinden, hetgeen voor drie jaar vertraging heeft gezorgd. Wat het OM betreft komt die vertraging voor rekening van verdachten.’

Alles afwegende vindt het OM een gevangenisstraf van vier jaar voor beide verdachten passend.

Het OM heeft de rechtbank gevraagd om de bewaartermijn voor het dossier te verlengen en ook de vervalste papieren veilig te stellen. Ook zal het complete dossier in bewaring worden gegeven bij een notaris. Hiermee wil het OM bewerkstelligen dat de kinderen in de toekomst eenvoudig toegang hebben tot alle stukken.